Informacja o książce
W latach 30. zeszłego stulecia Stefan i Franciszka byli
czołowymi postaciami polskiej awangardy filmowej. W tym
samym czasie opublikowali, z sukcesem, około dwudziestu
książek dla dzieci, które on pisał, a ona ilustrowała. Taki wzorzec
współpracy trwał też po ich wyjeździe do Paryża (1938),
a potem do Londynu (ona – w 1940, on – w 1942).
Najwcześniejsza wersja tej uroczej bajki, z jej rysunkami, została
wydrukowana w
Mojej Gazecie
, dodatku dziecięcym do polskiej
gazety, wydawanej w Paryżu (kwiecień 1940). Przedrukowano
ją w tomiku wierszy Stefana
Dno nieba
, po jego przyjeździe
do Londynu w 1942. Między tymi dwoma publikacjami,
prawdopodobnie we Francji w 1941 lub 1942, Stefan opracował
(niewydaną) wersję książki w kolorowanych linorytach.
W tej opowieści stół ucieka ze świata zurbanizowanej
cywilizacji człowieka, z domu, z miasta, aż wreszcie na nowo
dołącza do drzew, od których pochodzi i zapuszcza korzenie
w ziemi. Duch tej bajki jest bardzo bliski charakterowi wielu
dzieł Themersonów z późnych lat 30. i wczesnych lat 40. –
rysunków Franciszki i pisarstwa Stefana. Najbardziej uderzające
jest podobieństwo do ostatniego filmu, który nakręcili w Polsce
(
Przygoda człowieka poczciwego
, 1937), w którym pewien
człowiek przypadkowo słyszy przez telefon wiadomość:
„Nie będzie dziury w niebie, jeśli nawet pójdziesz tyłem”.
Natchniony, wstaje od biurka, ostrożnie idzie tyłem do drzwi
